VÀI NÉT VỀ SỰ PHÁT TRIỂN KỸ THUẬT TRONG NGÀNH PHÁT THANH - TRUYỀN HÌNH

Truyền hình (Television – TV) là một ngành trong lĩnh vực truyền thông, thực hiện truyền hình ảnh và âm thanh từ đài phát đến người xem qua thiết bị thu hình.

Các chương trình TV (Television program) được Sản xuất – Lưu trữ –Phân phối đến người xem. Tuy nhiên, khác với các hình thức truyền thông khác, chương trình TV có thể thực hiện trực tiếp (Live television) các sự kiện đang xảy ra, thu hút đông đảo người xem. Vì vậy, TV có sức mạnh truyền thông mạnh mẽ nhất đến công chúng nên được chính phủ, chính quyền địa phương và các doanh nghiệp luôn quan tâm.

Công nghệ kỹ thuật TV đã thay đổi rất lớn trong 2 thập niên gần đây.

- Từ kỹ thuật tương tự (Analog television) sang kỹ thuật số (Digital television).

- Từ độ phân giải tiêu chuẩn SD (Standard-definition television) sang độ phân giải cao HD (High-definition television)

Về hình thức truyền dẫn ngày càng phong phú : Từ kỹ thuật truyền hình bằng sóng vô tuyến: phát sóng mặt đất- DVB-T (terrestrial) , phát sóng qua vệ tinh DVB-S (satellite)); Đến kỹ thuật truyền hình cáp - DVB-C (cable), và gần đây là truyền hình dành cho các thiết bị di động - DVB-H (handheld) với công nghệ mới nhất là mạng 3G, 4G- Fourth generation

Đặc biệt, khi công nghệ thông tin và viễn thông phát triển như vũ bão, một hình thức truyền hình mới đã ra đời. Đó là truyền hình qua Internet - Internet television , hay truyền hình qua giao thức Internet - IPTV. Một cuộc cách mạng thật sự lớn lao: Truyền hình trực tuyến, truyền hình Online, hội nghị từ xa (Videoconferencing) Cầu truyền hình, Truyền hình tương tác….Mọi người không chỉ xem bất kỳ nội dung nào, vào bất kỳ lúc nào cho dù ở bất kỳ nơi đâu mà còn có thể tham gia hay có ý kiến trực tiếp với chương trình….

Các máy thu hình cũng liên tục đổi mới công nghệ để hình ảnh xem ngày càng rõ hơn, lớn hơn; Âm thanh nghe ngày càng hay hơn. Từ kỹ thuật CRT (Cathode ray tube), đến LCD television, Plasma display,  Rear-projection television, LED, and FED.v.v… Đặc biệt, gần đây nhất là kỹ thuật truyền hình 3D - 3D television.

Về công nghệ sản xuất chương trình vẫn có 2 hình thức cơ bản là ENG (Electronic news-gathering) và EFP (Electronic Field Production). Tuy nhiên, các máy quay kỹ thuật số hiện nay có nhiều định dạng ghi hình hơn : băng từ, thẻ nhớ, đĩa DVD và ổ cứng – HDD … Việc chọn lựa định dạng nào khi thực hiện chương trình phát sóng là điều cần suy nghĩ khi đầu tư sản xuất.

Phim trường dùng để sản xuất chương trình truyền hình (Television studio ) có sự thay đổi đi cùng sự phát triển của kỹ thuật đồ hoạ 3D. Trước đây ta thường dùng phim trường key trong chương trình thời sự… Ngày nay, một khái niệm mới đã ra đời : Phim trường ảo (Virtual studio). Người ta có thể sản xuất phim kết hợp giữa người và hoạt hình 2D, 3D… với nhiều hiệu ứng vô cùng đặc sắc, hấp dẫn.

Công nghệ TV được hình thành bởi 3 công đoạn chính:

-  Thu hình (Acquisition) : Hình ảnh và âm thanh được thu nhận từ Camera. Vật lưu trữ có thể là phim nhựa, băng từ (theo công nghệ cổ điển).

-   Hậu kỳ dựng (Editing) : Băng từ lưu giữ hình ảnh được đưa vào hệ thống xử lý hình và tiếng; Sau đó các chương trình thành phần được ghép nối lại tạo thành chương trình phát sóng hoàn chỉnh.

-   Phân phối (Distribution) : Các chương trình truyền hình được đưa lên phát sóng truyền bá rộng rãi cho người xem qua các kênh thu hình hay phân phối đến người sử dụng thông qua băng từ, đĩa VCD, DVD…

Kỹ thuật số được ứng dụng đầu tiên trong khâu dựng. 
Đó là các bàn kỹ xảo video; Các thiết bị xử lý tín hiệu, chỉnh gốc thời gian TBC… 
Những kỹ thuật này đã được ứng dụng từ thập niên 80.

Sau đó là sự cải tiến trong việc lưu giữ tín hiệu. Các máy ghi hình kỹ thuật số sử dụng băng từ ra đời. Đi tiên phong trong lĩnh vực này phải kể đến các hãng Ampex (Các máy D1, D2,D3, D5…) Sony (D1 Digital Betacam, BetacamSX, DVCam), Panasonic (DVCPro 25/50), JVC (Digital-S) CANON  GRASS VALLEY  IKEGAMI ...

Đặc biệt một thay đổi quan trọng trong phần hậu kỳ và lưu trữ là công nghệ nén dữ liệu để ghi hình trên đĩa cứng (HDD) và đĩa quang từ (MO), DVD (Digital Video Disk); THẺ NHỚ - MEMORY STICK  theo chuẩn HD - 2K, 4K...

Cùng với việc ứng dụng vi tính vào công tác dựng đã ra đời kỹ thuật dựng mới - phi tuyến tính (NLE - None Linear Editing) Kỹ thuật dựng Off- Line và kỹ thuật làm việc qua mạng - Network Editing với đường truyền 1GB…

Và khâu cuối cùng hoàn thiện toàn bộ công nghê số của phát thanh truyền hình là phát sóng kỹ thuật số. Phát sóng và thu hình kỹ thuật số cho phép người sử dụng nhận được chất lượng chương trình cao hơn, xem được nhiều kênh hơn và không bị phiền hà bởi anten thu sóng nữa.